Rada Unii Europejskiej osiągnęła porozumienie polityczne w sprawie rozporządzenia, które poszerza cele Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali (EuroHPC). Nowe przepisy mają na celu wzmocnienie pozycji Europy w dziedzinie sztucznej inteligencji (AI). Rozporządzenie wprowadza nowe cele, takie jak rozwój i eksploatacja fabryk AI, które będą oferować infrastrukturę obliczeń superkomputerowych na potrzeby AI. Dostęp do tych zasobów otrzymają przede wszystkim innowacyjne start-upy oraz małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP).
Nowe cele EuroHPC: Fabryki AI
W 2018 roku państwa UE ustanowiły EuroHPC, aby połączyć swoje możliwości w tworzeniu superkomputerów światowej klasy. Celem było wsparcie ośrodków badawczych, firm i przemysłu w dziedzinie innowacji. Teraz EuroHPC zyskuje nowy cel: rozwój fabryk AI. Te fabryki będą oferować infrastrukturę obliczeń superkomputerowych, co pozwoli start-upom i MŚP na trenowanie swoich modeli AI.
Superkomputery: Klucz do sukcesu AI
Superkomputery są niezbędne do przetwarzania ogromnych ilości danych, co jest kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak opieka zdrowotna, odnawialne źródła energii, bezpieczeństwo samochodów czy cyberbezpieczeństwo. Dzięki nowemu rozporządzeniu superkomputery będą również wspierać rozwój AI, opracowywać, testować i walidować wielkoskalowe modele sztucznej inteligencji oraz nowe zastosowania AI.
Wsparcie dla start-upów i MŚP
Dzięki rozporządzeniu, start-upy i MŚP z branży AI będą miały dostęp do zaawansowanej infrastruktury obliczeniowej, co umożliwi im rozwijanie nowoczesnych projektów AI. Minister Belgii ds. badań i innowacji, Willy Borsus, podkreślił, że Europa musi być liderem w dziedzinie AI, aby pozostać konkurencyjna na arenie międzynarodowej. “Dzięki przyjętemu dziś rozporządzeniu wyposażymy naszych badaczy, start-upy oraz małe i średnie przedsiębiorstwa w potężne narzędzia do rozwijania najnowocześniejszych projektów AI w UE” – powiedział Borsus.
Dziewięć superkomputerów w Europie
Obecnie w ramach EuroHPC działa dziewięć superkomputerów zlokalizowanych w różnych miejscach Europy. Są one wykorzystywane w wielu dziedzinach, od opieki zdrowotnej po cyberbezpieczeństwo. Nowe rozporządzenie umożliwi jeszcze szersze wykorzystanie tych potężnych maszyn do wspierania rozwoju AI.
Polska wśród liderów
Polska jest jednym z pięciu krajów, w których zainstalowane zostaną nowe superkomputery budujące paneuropejską infrastrukturę przetwarzania danych. Nowy system superkomputerowy o mocy kilkukrotnie większej niż obecny najszybszy superkomputer w Polsce (Athena) powstanie w Akademickim Centrum Komputerowym CYFRONET AGH w Krakowie. Projekt ten otrzyma wsparcie finansowe od Ministerstwa Edukacji i Nauki w wysokości około 12 milionów euro.
Cele przedsięwzięcia EuroHPC
EuroHPC ma na celu umożliwienie prowadzenia badań naukowych na znacznie większą skalę niż dotychczas. Dzięki nowym superkomputerom możliwe będzie opracowywanie nowych rozwiązań w wielu obszarach, takich jak projektowanie leków, tworzenie nowych materiałów oraz walka ze skutkami zmiany klimatu. Infrastruktura ta przyczyni się do rozwoju nauki i zwiększenia innowacyjności gospodarki, poprawiając tym samym jakość życia obywateli UE.
Komputery w ramach EuroHPC
Obecnie w ramach inicjatywy EuroHPC działa pięć najpotężniejszych superkomputerów na świecie: LUMI w Finlandii, Vega w Słowenii, MeluXina w Luksemburgu, Discoverer w Bułgarii oraz Karolina w Czechach. Każdy z tych superkomputerów ma unikalne cechy i jest wykorzystywany do realizacji różnorodnych, zaawansowanych projektów badawczych. Trwają również prace nad kolejnymi trzema superkomputerami: LEONARDO we Włoszech, Deucalionem w Portugalii i MareNostrum 5 w Hiszpanii. LUMI, znajdujący się w Finlandii, jest obecnie najszybszy i najbardziej efektywny energetycznie w Europie, a trzeci na świecie według list TOP500 i Green500, co umożliwia prowadzenie badań w dziedzinach takich jak fizyka, chemia, medycyna oraz sztuczna inteligencja.
Superkomputer Vega w Słowenii wspiera projekty związane z analizą dużych zbiorów danych, modelowaniem klimatycznym i badaniami biotechnologicznymi, natomiast MeluXina w Luksemburgu jest kluczowa dla przemysłu finansowego i technologicznego. Discoverer w Bułgarii jest wykorzystywany do badań w zakresie nauk przyrodniczych i inżynierii, a Karolina w Czechach wspiera projekty związane z symulacjami inżynierskimi i badaniami w dziedzinie materiałoznawstwa.
Prace nad superkomputerami LEONARDO, Deucalion i MareNostrum 5 są na zaawansowanym etapie, gdzie LEONARDO ma stać się jednym z najpotężniejszych narzędzi do symulacji i modelowania w Europie, Deucalion będzie wspierał badania nad sztuczną inteligencją i big data, a MareNostrum 5 będzie kontynuował tradycję swojego poprzednika, oferując zaawansowane możliwości obliczeniowe dla szerokiego spektrum naukowych i przemysłowych zastosowań.
PLGrid – dostęp do światowej klasy maszyn
Superkomputer, który zostanie zainstalowany w Polsce, stanie się częścią krajowej infrastruktury PLGrid. Dzięki temu polscy naukowcy będą mieli dostęp do zasobów superkomputera LUMI oraz innych maszyn znajdujących się w światowej czołówce. PLGrid, jako ogólnopolska inicjatywa, oferuje szeroki wachlarz zaawansowanych zasobów obliczeniowych, w tym superkomputery, klastry obliczeniowe, zasoby pamięci masowej oraz specjalistyczne oprogramowanie. Infrastruktura PLGrid umożliwia prowadzenie skomplikowanych projektów badawczych wymagających ogromnej mocy obliczeniowej. Dzięki integracji z PLGrid, polscy naukowcy mogą realizować zaawansowane badania naukowe, korzystając z jednej z najpotężniejszych infrastruktur obliczeniowych na świecie.
Wspólne działania państw UE
Wspólne przedsięwzięcie EuroHPC to struktura prawna i finansowa, która łączy zasoby państw europejskich w budowie superkomputerów światowej klasy. Wspiera ona badania i innowacje realizowane przez środowiska akademickie, firmy i przemysł. EuroHPC ma na celu rozwijanie, wdrażanie, poszerzanie i utrzymywanie unijnej infrastruktury obliczeń superkomputerowych, obliczeń kwantowych i danych, wspieranie rozwoju technologii i wiedzy w zakresie systemów obliczeń superkomputerowych oraz poszerzanie wykorzystywania tej infrastruktury.
Przyszłość obliczeń superkomputerowych w UE
Nowe cele EuroHPC obejmują rozwój fabryk AI, które będą oferować usługi obliczeń superkomputerowych dla innowacyjnych start-upów i MŚP. Te fabryki AI mają na celu stworzenie infrastruktury umożliwiającej trenowanie, testowanie i walidację zaawansowanych modeli sztucznej inteligencji, co znacząco przyspieszy rozwój i wdrażanie nowych rozwiązań w tej dziedzinie. Rada UE wprowadza także ulepszenia, które mają zapewnić sprawiedliwy dostęp do zasobów superkomputerowych dla większej liczby użytkowników, zarówno publicznych, jak i prywatnych.
Dzięki temu, nie tylko duże firmy, ale również małe i średnie przedsiębiorstwa oraz start-upy, będą miały możliwość korzystania z zaawansowanych technologii obliczeniowych. Taki dostęp pozwoli im na realizację innowacyjnych projektów, które mogą przyczynić się do znacznego postępu technologicznego w Europie. Inicjatywa ta jest kluczowa dla zwiększenia autonomii technologicznej Europy, pozwalając jej na uniezależnienie się od zasobów spoza kontynentu oraz wzmocnienie swojej pozycji na globalnej scenie technologicznej. Rozwój fabryk AI będzie także wspierał tworzenie dynamicznego i innowacyjnego ekosystemu AI, który napędzi postęp w różnych sektorach gospodarki, takich jak opieka zdrowotna, przemysł, energetyka i bezpieczeństwo.
Podsumowanie
Porozumienie Rady UE w sprawie rozszerzenia celów EuroHPC to krok milowy w rozwoju sztucznej inteligencji w Europie. Dzięki nowemu rozporządzeniu, superkomputery będą mogły wspierać rozwój AI, oferując zaawansowaną infrastrukturę obliczeniową dla start-upów i MŚP. To z kolei przyczyni się do wzrostu innowacyjności i konkurencyjności Europy na arenie międzynarodowej.
